De hoogstgelegen grensovergang in Oostenrijk is een bijzondere ervaring. De route over de Timmelsjoch Hochalpenstraße – wat trouwens wel een tolweg is – begint in Sölden/Hochgurgl en gaat door de Ötztaler Gletsjers via de Zuid-Tiroolse wijngaarden naar Meran (Merano) in Italië.
Stukje geschiedenis
De bergpass over de Timmelsjoch is één van de laagste passen tussen de Brennerpass en de Reschenpass. Archeologen hebben sporen gevonden die met enige zekerheid kunnen zeggen dat de pas al 300 voor christus in gebruik was bij pelgrims en handelsreizigers naar het zuiden.
In de 12de eeuw wordt de pas voor het eerste beschreven en wordt daarmee eerder genoemd dan de Brennerpass wat nu één van de belangrijkste passen van Oostenrijk is.
De plannen en het ontwerp voor een weg
Er werd al over een weg over de Timmelsjoch gesproken toen Oostenrijk en Hongarije nog deel uit maakte van het Habsburgse rijk en Tirol nog niet was opgedeeld in twee stukken zoals nu het geval is. Helaas breekt de eerste wereld oorlog in 1914 uit en daarmee kwam dus een streep door de plannen voor een weg.
In 1919 na het einde van de eerste wereldoorlog werd Tirol opgedeeld in twee delen. Het zuidelijke deel werd toegewezen aan Italië en de Timmelsjoch vormde de grens tussen beide delen van Tirol.
Tweede wereld oorlog
Na de tweede wereld oorlog in 1950 werd het plan om een weg te maken over de pas maar weer eens uit de kast gehaald. Nu niet als handelsroute of alternatief voor de Brennerpass maar voor puur toeristische doeleinden. Wat hoe mooi is het als je overdag lekker kunt skiën in de bergen van het Ötztal en ’s middags nog even kunt genieten van het zonnetje onder de palmen van Merano.
Voor het bouwen van de weg wordt de Timmelsjoch Hochalpenstraßen AG opgericht. En tot op heden is deze BV de eigenaar van de weg en verantwoordelijk voor het onderhoud en het innen van de tol. In de BV zijn trouwens een aantal gemeenten en het bundesland Tirol vertegenwoordigd.
De bouw van de Timmelsjoch Alpenhochstrasse
Vijf jaar na de oprichting van de BV werd begonnen met de bouw van de weg over de Timmelsjoch. Precies in de tijd dat de wegenbouw sterk werd gemoderniseerd met machines. Ondanks dat er dus zware graafmachines en kranen beschikbaar kwamen werd er ook nog heel veel mankracht gevraagd.
Daarbij is de aanleg alleen mogelijk buiten de wintermaanden want door de hoge ligging van de pas is het gebied in de wintermaanden onbegaanbaar door sneeuw en ijs. Ondanks deze beperking werd de weg in slechts 17 maanden aangelegd en op 17 juli 1959 feestelijk geopend. Daarmee was de weg alleen nog niet verbonden met Zuid-Tirol. Deze verbinding vanuit de Italiaanse kant werd pas in 1968 geopend.
Tolweg
De Timmelsjoch Hochalpenstraße is een tolweg. Net na Hochgurgl staat het in 2015 nieuw gebouwde tolstation. Verkeer uit beide richtingen moet hier een jaarlijks opnieuw vastgesteld bedrag betalen. Bij het tolstation is een motorfietsenmuseum en een mooi modern uitzichtpunt met een prachtig uitzicht over Hochgurgl. Het tolstation ligt al op ruim 2.175 meter boven zeeniveau.
Vanaf het tolstation stijgt de weg met opvallend weinig haarspeldbochten. Het helingspercentage is op het steilste punt ongeveer 13% en vanaf het tolstation naar het hoogste punt van de pas op 2.474 meter is het ongeveer zeven kilometer.
Op het hoogste punt in een lange flauwe bocht vlak voor de grensovergang is een parkeerplaats met een gezellig Rasthaus met zeer redelijke prijzen en een prachtig uitzicht over een paar drie-duizenders.
De weg in Italië
Je merkt het direct als je in Italië bent. De weg is een stuk minder goed onderhouden, de weg is een stuk smaller en de bochten in de weg zijn een stuk uitdagender dan aan de Oostenrijkse kant. Voor het weggedeelte in Italië zijn er dan ook een aantal beperkingen.
De onderstaande regels gelden alleen voor het Italiaanse gedeelte van de pas:
- Alleen personenauto’s en motoren
- Campers max. 8 ton totaalgewicht en niet breder dan 2.55 m en niet hoger dan 4 meter
- Bussen niet langer dan 10 meter en max 8 ton totaalgewicht
- Vrachtwagens niet zwaarder dan 8 ton
- Aanhangers langer dan 4,5 meter zijn niet toegestaan
- De totale lengte van aanhanger + auto mag niet langer zijn dan 10 meter
- Ga dus niet met de caravan de pas op.
Bezienswaardigheden op de pas
Er zijn langs de route van de pas een aantal leuke leerzame bezienswaardigheden geplaatst om de route ook een beetje leerzaam te houden. Alle onderstaande bezienswaardigheden zijn gratis te bezoeken.
De Steg
Gelijk bij het tolstation in Hochgurgl is een soort van zwevend uitkijkpunt aangebracht. Je kijkt vanaf de Steg vrij op een aantal van de hoogste bergen van Oostenrijk en leert ondertussen ook nog wat over het natuurgebied onderin het dal.
De Smokkelaar – Smuggler
Daar waar de pas de oerweg van Zweiselstein naar Moos kruist is een reusachtige betonen kubus gemaakt die je van binnen kunt bekijken. In de kubus is een kleine tentoonstelling ingericht over de smokkelaarsroute over de pas en een gedeelte gaat over de angst voor de boze geesten die zich bij de pas zouden ophouden.
Transit
Een voormalige kazerne uit 1930 is omgebouwd tot een museum over de aanleg van de Timmelsjoch pass. Op een interactieve manier wordt uitgelegd hoe de weg tot stand is gekomen. Er is ook een gedeelte geweid over de pas in oorlogstijd onder het bewind van Benito Mussolini.
Passmuseum
Hier bleef je de Timmelsjochpas pas echt, het nieuwe museum op de grens van Tirol en Zuid-Tirol is een ervaring. Het architectonische hoogtepunt langs de route verteld je onder andere meer over de geschiedenis van het gebergte en geeft een indrukwekkende blik op de bergen.
De verrekijker – Fernrohr
Een prachtig 180 graden panorama met twee grote betonnen elementen als verrekijker. Door de linkerkant kijk je naar de Granatkogel (3.304 meter hoogte) en de andere kijker is gericht op de Hohen Frist (3.403 meter hoogte) Deze beiden bergen pieken statisch omhoog uit de eeuwige sneeuw van de Gletsjer.
Granat
Bij Moos im Passeier staat een indrukwekkende stalen constructie klaar met een uitzichtsplatform en een kleine tentoonstellingsruimte. Je krijgt hier onder andere informatie over de hoogste waterval in Zuid-Tirol en het dorp met de meeste kinderen van Europa.
Openingstijden
De Timmelsjoch Hochalpenstrasse is dagelijks van 7 tot 20 uur geopend. Het is vooral in de koudere maanden aan te raden om niet met zomerbanden en zonder sneeuwkettingen op pad te gaan. De opening van de Timmelsjoch is afhankelijk van het weer. In 2020 werd de weg pas op 18 Juli voor het verkeer geopend vanwege de vele sneeuw.
Het kan voorkomen dat de pas gesloten wordt op grond van slechte weersomstandigheden zoals onweer, sneeuw en regen. Check voor vertrek dus altijd de website.
Alternatief voor de Brennerpass?
Reis je naar Italië, heb je geen haast of is het te druk bij de Brennerpass? Dan kan de route over de Timmelsjoch wel eens een goed alternatief zijn. Vanuit Oostenrijk is de weg goed bereikbaar vanaf de A12 en de Fernpass en vanuit Italië is er een goede aansluiting op de Superstrada SS38 en de Autostrada A22 bij Bozen. Check voordat je deze route neemt wel even de file informatie en de informatie op de site van de pas.